Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM): hoe kiest u de juiste uit?

Een veilige werkplek start met de juiste bescherming. Toch blijft het kiezen van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) in veel bedrijven een uitdaging. Elk detail telt: van handschoen tot helm. Maar waar moet u echt op letten?

Bescherming begint met de juiste vragen

Voordat u PBM bestelt, moet u helder hebben wat uw medewerkers écht nodig hebben. Welke risico’s lopen ze bij dagelijkse taken? Waar worden fouten gemaakt? Hoe zit het met de ARBO wetgeving voro persoonlijke bescshermingsmiddelen en zijn alle verplichtingen wel gekend?

Het antwoord op die vragen vormt de basis voor een doeltreffend PBM-beleid. Denk aan fysieke risico’s zoals snijwonden, hitte of chemische stoffen. Maar ook aan gehoorbescherming of zichtbaarheid bij slecht licht. Daarnaast helpt een duidelijke risicoanalyse om overbodige aankopen te vermijden.

Via leveranciers als Seton.be krijgt u een goed overzicht van beschikbare middelen. Belangrijker nog: u vindt er ook oplossingen per sector, situatie en toepassing. Zo vermijdt u standaardoplossingen en kiest u voor effect op maat.

PBM werkt alleen bij correct gebruik

Een helm op het bureau beschermt niemand. PBM’s moeten gedragen én onderhouden worden. Daar loopt het vaak mis. Vooral bij tijdelijke medewerkers of bij drukke ploegenwissels sluipt gemakzucht binnen. Regelmatige controles en korte herhaalopleidingen helpen om fouten in het gebruik snel recht te zetten.

Daarnaast is communicatie onmisbaar. Leg uit waarom een bepaald masker nodig is. Of waarom bepaalde zones enkel met veiligheidsschoenen betreden mogen worden. Visuele reminders op de werkvloer ondersteunen die boodschap. Denk aan pictogrammen, afbakeningen of signalering.

In veel bedrijven ligt hier een rol voor de interne HSE-adviseur. Die stelt niet alleen regels op, maar monitort ook de naleving ervan. Een heldere structuur en regelmatige opvolging zorgen voor betere werkgewoontes en minder incidenten in verschillende sectoren.

Welke soorten PBM’s bestaan er en waarvoor gebruikt u ze?

PBM’s komen in vele vormen. Elk type heeft een specifieke functie om risico’s te beperken. Hieronder vindt u een overzicht van veelgebruikte categorieën, met een korte toelichting per soort:

• Hoofdbescherming: Denk aan helmen op bouwplaatsen. Ze beschermen tegen vallende voorwerpen of stoten.
• Oog- en gelaatsbescherming: Veiligheidsbrillen of gezichtsschermen voorkomen letsel door vonken, stof of chemische spatten.
• Ademhalingsbescherming: Mondmaskers of volgelaatsmaskers zijn nuttig bij blootstelling aan dampen of fijnstof.
• Gehoorbescherming: Oordoppen of oorwarmers verminderen schade door langdurige blootstelling aan lawaai.
• Hand- en armbescherming: Handschoenen beschermen tegen snijwonden, hitte of gevaarlijke stoffen.
• Voetbescherming: Veiligheidsschoenen met stalen neuzen of antislipzolen verlagen het risico op verwondingen.
• Valbescherming: Harnassen en vanglijnen zijn nodig bij werken op hoogte.

Gebruik steeds PBM’s die afgestemd zijn op het risico én het comfort van uw medewerkers. Dat verhoogt de naleving én vermindert het aantal incidenten.

Zorg voor comfort én efficiëntie

PBM moeten niet alleen beschermen, maar ook comfortabel zitten. Werknemers die last hebben van hun bril of handschoenen, dragen ze minder consequent. Let daarom op draagcomfort, ademend vermogen en pasvorm. Zeker bij langdurig gebruik maakt dat een groot verschil.

Bied verschillende maten aan en test nieuwe middelen altijd eerst met een kleine groep. Medewerkers die zich gehoord voelen, nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen veiligheid. Zo bouwt u aan een positieve werkcultuur en verhoogt u de effectiviteit van uw PBM-beleid.

Daarnaast is het slim om persoonlijke beschermingsmiddelen werkvloer te koppelen aan duidelijke werkinstructies. Geef bijvoorbeeld per taak aan wat verplicht is. Of werk met standaardsets per functie. Dat versnelt niet alleen de opstart, maar verhoogt ook de betrouwbaarheid van het proces.

Van magazijn tot bouwplaats: elk risico telt

PBM zijn niet alleen voor bouwwerven. Ook in magazijnen, werkplaatsen en laboratoria lopen werknemers risico’s. Denk aan heftrucks, corrosieve stoffen of lawaai. Installaties evolueren, maar de risico’s blijven. Regelmatige updates van uw PBM-selectie zijn daarom noodzakelijk.

Een goede praktijk is om elk kwartaal een ronde te doen in alle zones. Klopt het PBM-aanbod nog met de activiteiten? Worden bepaalde items amper gebruikt of net vervangen door alternatieven? Durf kritisch te zijn en pas aan waar nodig.

Een degelijke veiligheidsuitrusting personeel helpt niet alleen om incidenten te vermijden. Ze ondersteunt ook audits, verzekeringsdossiers en personeelsbeleid. Bovendien straalt het professionaliteit uit naar klanten, partners en controleorganen.

Kiezen is maatwerk, geen standaardkeuze

Wie denkt met één lijstje klaar te zijn, vergist zich. Elke afdeling vraagt specifieke oplossingen. Wat werkt op een productieafdeling, faalt misschien in een laboratorium. Stem uw keuzes dus af op werkomstandigheden, seizoensinvloeden en het profiel van de gebruiker.

Laat ook ruimte voor feedback. Medewerkers weten vaak zelf wat werkt en wat niet. Ga met ze in gesprek, vraag naar ervaringen en pas uw selectie aan op basis van hun input. Beschouw PBM niet langer als formaliteit, maar als strategische keuze die zowel de veiligheid als het werkplezier versterkt.

Goede bescherming begint bij een goed beleid

Persoonlijke beschermingsmiddelen vormen slechts één schakel in het veiligheidsverhaal. Een duidelijke structuur, regelmatige evaluaties en betrokken medewerkers maken het verschil. Wie de juiste keuzes maakt en deze goed implementeert, bouwt aan een veiligere én efficiëntere werkplek.